PARAMEDİKLERİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI
Paramedik (Ambulans ve Acil Bakım Teknikeri) :
1) Acil araç kullanma tekniklerini ve trafik kurallarını bilmek ve en az B sınıfı sürücü ehliyetine sahip olmak,
2) Kendisini ve hastaları olası kazalardan korumak amacıyla, kaza yerini kontrol altına almak, olası tehlikeleri tanımak; uygun koruyucu giysileri ve malzemeleri gerektiğinde kullanabilmek,
3) Acil vakayı değerlendirme sonrası, polis, itfaiye ve diğer yardım kuruluşlarından gerektiğinde yardım almaya karar verebilmek ve bu kararı gerçekleştirmek. Bunun için tehlikeyi görebilme becerisine sahip olmak.
4) Hastanın/kazazedenin sorununu olay yerini inceleyerek, çevresinde bulunan kişilerden bilgi alarak ve hastayı muayene ederek belirlemek;
5) Çok sayıda hastanın/kazazedenin bulunduğu acil durumlarda triaj yapmak (öncelikleri belirlemek).
6) Hastanın/kazazedenin , akrabalarının ve çevresindeki kişilerin güvenini kazanarak, tedavinin bir parçası olan psikolojik destek sağlamak.
7) Temel Yaşam Desteği sağlamak : hasta/kazazede yeterince soluk alamıyorsa veya şok gelişmişse, acil bakım desteği ile hastanın/kazazedenin durumunu korumasını; solunumu durmuşsa ve/ veya kalbi çalışmıyorsa yeniden çalışmasını sağlamak (Kardiopulmoner resüsitasyon-CPR yapmak;).
8) İleri Yaşam Desteği sağlamak : hastanın elektrokardiyografisini (EKG) çekmek, ritmini değerlendirmek ve tedavi protokolleri ile belirlenmiş gerekli tıbbi tedaviyi uygulamak ve/veya defibrile etmek; tedavi protokolleri haricinde bir sorunla karşılaştığında tıbbi danışman ile iletişim kurarak istem doğrultusunda tıbbi tedaviyi sürdürmek,
9) Kaza sonrası kazazedeyi desteklemek ( immobilize etmek; atellemek; hastanın hareketini önlemek için desteklerle sabitlemek); sedye ile taşımak.
10) Gereksinim durumunda sırt tahtası (back board), travma yeleği (K.E.D.), boyunluk (cervikal collar), traksiyon ateli, sert destek (atel), havalı destek, vakumlu destek vb. malzemeleri amacına uygun ve doğru yöntemle uygulamak,
11) Kazazedede kesik, yara, kırık, yanık ve iç kanama varsa, gerekli bakımı vermek,
12) Kalp krizi, felç, solunum yolu hastalıkları, epilepsi, diyabetik koma, insülin şoku, doğum, zehirlenme, aşırı doz ilaç kullanımı, aşırı sıcak ve soğuğa maruz kalma gibi sorunlar için çağrıldığında gerekli acil bakımı vermek,
13) Psikiyatrik hastalara gerekli bakımı vermek.
14) Entübasyon yapmak,
15) İntravenöz girişim yaparak, uygun sıvıyı başlamak,
16) Hastayı/kazazedeyi güvenli bir şekilde ambulansa yerleştirmek, yolda hastaya gereksindiği acil bakımı vermek, hastayı sağlık kuruluşuna nakletmek ve bu arada acil servis elemanları ile/ veya çağrı merkezi aracılığıyla haberleşmek,
17) Hastanın/kazazedenin götürüldüğü hastanenin acil servis elemanlarına hastayı/kazazedeyi teslim etmek, bilgi ve rapor vermek; gerektiğinde acil serviste acil bakım konusunda yardımcı olmak,
18) Tüm formları eksiksiz doldurmak ve raporları öngörüldüğü gibi yazmak,
19) Bir sonraki çağrı için gerekli olan her şeyin tamamlandığından emin olmak;
20) Ambulansın ve içindeki malzemelerin eksiklerinin giderildiğinden, temizliğinden/dezenfeksiyonundan emin olmak, günlük, haftalık, aylık, mevsimlik ve yıllık bakımlarını aksatmamak,
21) Alan deneyimi olan ve eğitimini alan paramediklerin çağrı merkezlerinde çağrıları karşılamak ve ambulansları yönlendirmek,
22) Görevini gerektiği şekilde sürdürebilmesi için vücudunu her zaman formda tutmak; ortalama 50 kg kaldırabilmek ve taşıyabilmek (iki paramedik sedye hariç en az toplam 100 kg bir hastayı taşıyabilmelidir),
23) Atik, ruhsal ve fiziksel yönden sağlıklı olmak; önderlik yapabilmek ve karar verme yetisine sahip olmak,
24) Acil bakımın kalitesinden ödün vermemek; bunun için araştırma yapmak ve yapılan araştırmalara katılmak,
25) Ömür boyu bireysel mesleki eğitimini sürdürmek; bunun için yeni başlayana işe uyum eğitimi, hizmet-içi eğitim gibi etkinliklerle Paramediğin mesleki gelişimini sağlamak, ülke çapında yapılacak eğitimlerde görev almak,
26) Kazalardan korunma, ilkyardım ve ambulans çağırma konularında halka yönelik eğitim yapmak,
27) Paramediklerle ilgili derneklerin görüşü alınarak Bakanlıkça çıkartılacak yönetmelik hükümleri doğrultusunda hazırlanacak protokoller ile belirlenen yetki ve sorumlulukları yerine getirmek,
İle yetkili ve yükümlüdür
PARAMEDİKLERİN GÖREV VE SORUMLULUKLARIN YAKINDAN İNCELENMESİ :
1- Çağrı Haberi Alındığında :
· Haberleşme merkezinden (112 merkez) çağrı olduğu bilgisini alır almaz, ambulansa binerek; en emniyetli yoldan, trafik yoğunluğu ve hava koşullarını göz önünde bulundurarak verilen adrese gitmek.
· Çağrı raporlarına; olay yeri, çağrı saati, olay yerine varış ve ayrılış saatleri, hastanın acil servise teslim saati ve diğer gerekli, bilgileri yazmak.
· Ambulansı, taşıdığı vakanın durumunu göz önünde bulundurarak, trafik düzenine ve kurallarına uygun olarak sürmek. (Yapılan araştırmalarda, sürekli ışık ve sirenlerle seyir yapıldığında ambulans kazalarının % 40 arttığını göstermiştir.)
· Hastalık ya da kaza olaylarında, ambulansı emniyetli bir yere park etmek.
· Şayet olay yerinde polis varsa, olayla ilgili kısa bilgi alıp, gerekli uyarı ve önerileri göz önünde tutarak durumu değerlendirmek. Polis ve/veya diğer yetkililerin bulunduğu ortamda amirane tavır takınmaktan kaçınarak, ancak onların da hastaya müdahalesine izin vermeden acil bakımı vermek.
· Eğer olay yerinde polis yoksa, çevredeki kişilerden bilgi almak, onlardan trafiğin düzenlenmesinde yararlanmak (uyarı işaretlerinin yerleştirilmesi, yola dağılmış malzemelerin toplanması, kendisini ve hastayı korumak üzere trafiğin yönünü değiştirmek vb gibi).
2- Tıbbi Durumu Değerlendirme Esnasında :
· Sorunu saptamak ve değerlendirmek
· Hayati tehlike oluşturan durumlara öncelik vermek: soluk yolunu açmak, solunumun devamlılığını sağlamak, gerektiğinde TYD (CPR) yapmak, kanamayı kontrol altına almak, şoka karşı önlem almak, şok oluştuysa kontrol altına almak, kırıkları desteklemek (tespit etmek/atellemek, sabit halde tutmak için gerekli önlemleri almak), yaralara pansuman yapmak, gerektiğinde doğum yaptırmak, zehirlenme ve yanıklarda acil bakım vermek.
· Hastanın, hastalık tanıtım kartı var mı araştırmak.
· Kurtarma çalışması öncesi hastaya acil bakımı başlatmak ve kurtarma görevlilerinin izin verdiği güvenlik sınırında bakımı devam ettirmek.
· Mümkün olduğunca hızlı çalışmak; ancak, gereksiz telaştan, dikkatsiz ve yanlış uygulamalardan kaçınmak.
· Hastanın mahremiyetine saygılı davranmak, hastayı meraklı bakışlardan korumak.
· Soğukkanlılığını koruyarak, hastalık ve anksiyete nedeniyle tepkili davranış gösteren hastaya ve yanındaki kişilere, nazik ve profesyonelce davranmak.
3- Hastayı Kurtarma ve Hastaneye Nakil İçin Hazırlama Esnasında :
· Eğer profesyonel kurtarma ekibi varsa, kurtarma ve çıkarma çalışmalarına karışmamak.
· Kurtarma çalışmalarından önce hayati tehlike oluşturan sorunları tespit etmek ve yaralanan kısımları immobilize etmek.
· Gerektiğinde haberleşme merkezi ile iletişim kurarak, itfaiye, kurtarma ekibi -malzemesi vb gereksinimleri istemek. Karmaşık çıkarma vakalarında, ambulansta gerekli malzeme yoksa veya kurtarma ekibi yoldaysa girişimde bulunmamak.
· Hastayı, yaralanmış kısımları en az zarar görecek şekilde çıkarmak. Çıkarma esnasında gerekli bakımı devam ettirmek.
· Çıkarma işlemi sonrası hastayı değerlendirerek, daha ileri bakıma gereksinimi olup olmadığını saptamak ve hastaneye nakil için hazırlamak (paketlemek).
· Yaralanma (travma) olgularında gerektiğinde (ve sadece bu konuda eğitimli acil servis doktoru varsa) pnömatik anti şok giysisi (PAŞG) giydirmek, şişirmek, hastayı sırt tahtasına alarak sabitlemek (immobilize etmek).